Historia

Jednym z pierwszych przypadków występowania nazwy Kadyny w piśmiennictwie jest jedno z nadań krzyżackich z 1255r., w którym mistrz von Gruningen zapisał szpitalowi św. Ducha w Elblągu 40 łanów „terra Kadinensi”. Prace archeologiczne dowodzą jednak obecności osadnictwa na tych terenach już w l. 400-125 r. p.n.e., kiedy tereny Wysoczyzny Elbląskiej zajęte były przez plemię Gepidów. Po ich emigracji ziemie te zostały ponownie zasiedlone przez pruskie plemię Pogezan. Według legendy sama nazwa Kadyny pochodzi od siostrzenicy księcia pruskiego Waidewurfa, o mieniu, Cadina, która miała mieszkać tutaj ze swoim mężem.

W drugim ćwierćwieczu XIII w. słabość własna Prusów i partykularna polityka książąt polskich doprowadziły do opanowania tych ziem przez Zakon Krzyżacki. W latach 1255-1280 w Kasynach miał swoją siedzibę zakonny urząd komory. Już na początku XIV w. Kadyny były miejscem częstego pobytu i urzędowania komturów elbląskich.

Majątek przeszedł na zasadach dzierżawy w ręce wierzyciela, burgrabi królewieckiego Jana Truchsessa von Wetzhausen. W posiadaniu tej rodziny był do roku 1656, kiedy to poprzez małżeństwo Elżbiety Truchsess Kadyny stały się własnością Jana Teodora von Schlieben, wojewody inflanckiego. Rozbudował on kadyńską rezydencję oraz ufundował tzw. „Trzy Krzyże” na drodze do klasztoru. Po jego śmierci w 1695 roku dobra kadyńskie odziedziczył jego najstarszy syn Ernest, który odsprzedał wieś Stanisławowi Samuelowi działyńskiemu, staroście kiszewskiemu. Kadyny odziedziczył po nim Jan Ignacy Działyński, od którego młodszy syn Jana Teodora Schliebena Jan Wilhelm Schlieben odkupił miejscowość. W 1786 roku wieś kupił pruski generał hrabia Wilhelm von Schwerin. Następnie w 1799 roku Kadyny przeszły w posiadanie ówczesnego kanoni kapituły warmińskiej Ignacy Stanisław Matthy, a potem właścicielem stał się jego kuzyn, Ignacy Antoni. To on zlecił budowę spichlerza i oficyny. Miejscowość była jeszcze kilkukrotnie sprzedawana. Od 1817 roku jej właścicielem był kupiec elbląski Daniel Birkner, który rozbudował tutejszy folwark oraz postawił okazałą oranżerię. W 1827 jego syn Edward Birkner przejął cały majątek, który w ciągu 40 lat rządów całkowicie zmienił układ przestrzenny Kasyn. Z pomocą królewskiego architekta Hildebranda przearanżował również francuska część ogrodu pałacowego. Po jego śmierci posiadłość przejęli jego bracia Artur i Erach.

Od zakończenia I wojny budynek pałacu nie był zamieszkały, do czasu przybycia tutaj wnuka cesarza Ludwika Ferdynanda w 1940 r. Razem z rodziną przebywa tutaj aż do sierpnia 1944 roku, kiedy z powodu zbliżającego się frontu zmuszony został wysłać krewnych do posiadłości Hohenzollernów w Brandenburgii. Będąc majorem służby technicznej Luftwaffe w Elblągu musiał pozostać możliwie najdłużej. Dopiero 25 stycznia 1945 roku, tuż przed nadejściem Rosjan, Książe Ludwik Ferdynand uciekł jedyną możliwą wtedy drogą- saniami przez zamarznięty Zalew Wiślany.

Czasy świetności cesarskiego majątku minęły wraz z wyzwalaniem Prus Wschodnich przez Armię Czerwoną. Jej wojska z nieznanych bliżej powodów oszczędziły piękną rezydencję, w której po zakończeniu wojny w Kasynach planowano utworzyć Powiatową Żeńską Szkołę Gospodarstwa Wiejskiego. Tuż po wojnie produkcję wznowiły gorzelnia i cegielnia.

Wraz z odejściem 1998 r. dyrektora Andrzeja Orłosia sekcja została przeniesiona do SK Rzeczna.
Przełom lat 80. i 90. to początek problemów finansowych Stadniny, które w połączeniu z nieprawidłowym zarządzaniem doprowadziły do stopniowego jej upadku. Wymiana klaczy matek pomiędzy stadninami w Kasynach i Rzecznej ( na niekorzyść tej pierwszej), podziały majątku i wyprzedawanie koni z pewnością nie przyczyniły się do jej rozwoju. Od 1986 r. majątek był pod zarządem komisarycznym. Pewnym „zastrzykiem optymizmu” był konie lat 90., kiedy w życie Stadniny Koni Kadyny zaangażował się biznesmen Roman Niemyjski. Z jego inicjatywy przez kilka lat organizowano licznie odwiedzane przez zawodników oraz publiczność zawody w skokach przez przeszkody, łącznie z międzynarodowymi zawodami rangi CSI. Do roku 2008 rozgrywano tutaj również Mistrzostwa Warmi i Mazur w Skokach przez przeszkody.

W 2009 roku Stadnine zamknięto, wyprzedano konie, sprzęt rolniczy i wyposażenie. Będące i tak w kiepskim stanie technicznym obiekty niszczały. Po 15 latach od ogłoszenia pierwszego przetargu, w 2014 roku majątek szczęśliwie znalazł nabywcę, który zapragnął tchnąć w obiekt nowe życie. Od tamtego czasu możemy obserwować stopniowe odradzanie się tego wyjątkowego miejsca.